Werken aan weerbaarheid van scholen tegen criminele invloeden: Samenwerking met sociale partners voor een veilige schoolomgeving

Een tijd geleden gaf ik voor RTL Nieuws toelichting op de toegenomen onveiligheid op middelbare scholen. Dit naar aanleiding van het gestegen aantal heftige incidenten dat bij de Inspectie van het Onderwijs is gemeld. Dergelijke incidenten willen we uiteraard voorkomen, en dat begint met het vroegtijdig oppakken van signalen en daarop gericht handelen.

Uit mijn promotieonderzoek aan Tilburg University blijkt dat onderwijspersoneel over het algemeen weet waar zij signalen van criminele betrokkenheid kunnen melden, áls ze deze oppikken. Wat echter vaak ontbreekt, is de kennis over hoe ze hiermee verder moeten gaan en waarop ze precies moeten letten. De vraag is dus of het probleem in werkelijkheid niet groter is dan we met elkaar in beeld hebben. Het signaleren is namelijk niet eenvoudig, omdat signalen vaak overlappen met die van huiselijk geweld, mentale problematiek en zelfs de puberteit.

Het vergroten van weerbaarheid en criminaliteitspreventie in het onderwijs, samen met maatschappelijke partners, is daarom essentieel voor het creëren van een veilige leeromgeving. Het is belangrijk om het onderwijsteam op dit gebied te professionaliseren, zodat zij weten waarop ze moeten signaleren, de juiste vervolgstappen kunnen zetten en, indien nodig, het gesprek op de juiste manier kunnen aangaan.

Scholen kunnen dit echter niet alleen; zij hebben hun maatschappelijke partners nodig, zoals sociale teams, jongerenwerkers, leerplichtambtenaren, begeleiders passend onderwijs, jeugdartsen en eventueel wijkagenten. Het is essentieel om te investeren in samenwerking met deze partners, zoals we dat ook bij andere zorgthema’s doen, zodat duidelijk is wie welke rol heeft, er gedeelde verantwoordelijkheid ontstaat en er preventief en vroegtijdig op de juiste manier gehandeld kan worden.

Dit alles begint met het doorbreken van taboes en het vergroten van het bewustzijn binnen scholen. Wat speelt in de maatschappij, speelt ook op school. En ja, ook op jouw school, zelfs als je het (nog) niet ziet. Maak het onderwerp bespreekbaar en investeer in kennisvergroting. Zo kunnen we onze leerlingen beter ondersteunen en beschermen tegen criminele invloeden en uitbuiting, en een veilige omgeving bieden waarin alle leerlingen én medewerkers zich kunnen ontwikkelen.